Prawnik, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Konsultant jednostek sektora finansów publicznych, w tym ośrodków pomocy społecznej.
Od chwili gdy w lipcu 2017 roku weszła w życie nowelizacja art. 110a ustawy o pomocy społecznej, należało oczekiwać, że MRPiPS będzie monitorować, jak z możliwości, którą dał zmieniony przepis, skorzystają OPS-y. Co prawda przepis ten zawiera sformułowanie, że w ramach struktury ośrodka może (co oznacza, że nie musi) zostać wyodrębniony zespół realizujący zadania w zakresie pracy socjalnej i zespół realizujący zadania w zakresie usług pomocy społecznej (czy też jeden zespół realizujący oba rodzaje zadań), ale w tym przypadku słowo „może” nie będzie raczej oznaczać dobrowolności.
Dowodem na to są choćby ministerialne „Rekomendacje w zakresie powołania zespołu do spraw pracy socjalnej i zespołu do spraw usług pomocy społecznej” z września 2017 r., które w miesiąc później zostały rozesłane do gmin.
Rozdział pracy socjalnej od obsługi administracyjnej jest od dawna postulowany przez środowisko pracowników socjalnych. Nadszedł czas, aby przestać się zastanawiać „czy” i odpowiedzieć na pytanie „jak” zwiększyć zakres świadczonej pracy socjalnej w ośrodkach pomocy społecznej.
Przywykliśmy już do tego, że każdy rok działalności instytucji przynosi zmiany przepisów – jedne wchodzą w życie już od początku roku, inne mają wydłużone vacatio legis. Do tego dochodzą jeszcze pojawiające się na stronach internetowych organów rządowych czy w mediach informacje o trwających pracach legislacyjnych, których efektem jest niemal zawsze kolejna nowelizacja aktów prawnych, na których opiera się działalność jednostek. Nie inaczej jest (i będzie) w bieżącym roku.
W świetle praktyki stosowania przepisów ustawy o pomocy społecznej w zakresie usług opiekuńczych konieczna jest może nie aż tak bardzo zmiana przepisów (chociaż i ona – w naszej ocenie – jest nieodzowna), ale zmiana podejścia osób te usługi przyznających oraz zmiana przekonania samych beneficjentów, że opiekunka socjalna to nie sprzątaczka ani „chłopiec na posyłki”…
Ostatnio sporo mówiło się o konieczności wprowadzenia zmian do ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Szczególnie często, i to ze strony instytucji realizujących zadania z tej ustawy wynikające, podnoszony był postulat „uszczelnienia” przepisów tak, aby zapobiegało to stwierdzonym nieprawidłowościom ze strony beneficjentów. Rząd, wprowadzając ustawę o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, zapowiedział z kolei, że jest to pierwsza, ale na pewno nie ostatnia, regulacja związana z kompleksowym wsparciem rodzin w ramach programu „Za życiem”. W ciągu ostatnich dni zapowiedzi te stały się faktem.
Zadania pracownika socjalnego zatrudnionego w OPS i szpitalu są jasno rozgraniczone, a ich kompetencje podzielone. Jednak dla dobra pacjenta kluczową rolę odgrywa ścisła współpraca między obiema instytucjami i wymiana informacji.
Ustawą z dnia 7 kwietnia 2017 r. (Dz. U. z 2017 r., poz. 935) znowelizowano Kodeks postępowania administracyjnego. W k.p.a. pojawiły się całkiem nieznane dotąd w procedurze administracyjnej rozwiązania – mediacje, postępowanie uproszczone, milczące załatwienie sprawy, europejska współpraca administracyjna. Znalazły się też zmiany mające wprost przełożenie na prowadzone przez OPS-y postępowania w sprawie przyznania świadczeń.
W kwietniu 2017 roku Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wydało wytyczne w zakresie pomocy osobom bezdomnym. W czerwcu urzędy wojewódzkie przesłały wytyczne do ośrodków pomocy społecznej, a obecnie zbierają informacje w zakresie wdrożenia tych wytycznych. Tym samym jednostki pomocy społecznej stanęły w obliczu pilnej konieczności uregulowania kwestii pomocy osobom bezdomnym.
W perspektywie nadchodzącej zimy dyskusja wokół bezdomności nabiera szczególnej aktualności. Dodatkowym argumentem za tym, by procedury związane z bezdomnymi uaktualnić do wymogów zawartych w wytycznych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej jest przygotowywana nowelizacja ustawy o pomocy społecznej.
Nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) to jedno z największych wyzwań dla OPS w mijającym roku. Zmiany są duże i dotyczący różnych aspektów procedur prowadzonych przez ośrodki pomocy społecznej. Jaki więc wpływ ma nowelizacja k.p.a. na przyznawanie świadczeń z pomocy społecznej?
Ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych z dnia 26 kwietnia 2016 r. (RODO) zobowiązuje administratorów danych (ADO) do wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych w celu przetwarzania danych zgodnie z przepisami. W szczególności środki te mają służyć zapobieżeniu lub zminimalizowaniu ryzyka naruszenia praw lub wolności osób fizycznych, których dane mogą zostać przetworzone w sposób sprzeczny z obowiązującymi przepisami.
