Co nas czeka w pomocy społecznej w 2018 r.?

Zmiany, które w 2018 r. dotyczyć będą jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, można podzielić na te, które już od 1 stycznia weszły w życie; te, które na wejście oczekują albo są jeszcze w trakcie prac legislacyjnych, ale przynajmniej w najważniejszym zakresie są już znane, ponieważ można zapoznać się z projektami nowelizacji; oraz te, które ogólnie można określić jako „wielką niewiadomą”.

Zmiana ustawy o pomocy społecznej od stycznia 2018 r.

Od 1 stycznia br. do ustawy wprowadzono zmianę rozszerzającą katalog osób, które mogą ubiegać się o zwolnienie z wnoszenia odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej. Do ustawy dodano art. 64b, zgodnie z którym można zwolnić (na wniosek lub z urzędu) mieszkańca domu z wnoszenia całości lub części opłaty za jego pobyt, jeżeli jest członkiem Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej, o których mowa w art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2016 r., poz. 1255 z późn. zm.). Dodatkowo, przy podejmowaniu decyzji o całkowitym albo częściowym zwolnieniu członka Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej z opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej albo o odmowie zwolnienia organ bierze pod uwagę możliwości i sytuację finansową gminy.
Oznacza to, że mamy do czynienia w tym wypadku z kolejną fakultatywną (uznaniową) przesłanką zwolnienia z odpłatności, którą możemy zastosować z urzędu bądź na wniosek mieszkańca, tylko w odniesieniu do jego odpłatności i tylko za jego pobyt w DPS, a także tylko wtedy, gdy stan finansów gminy na to pozwala (przy czym powołując się w decyzji odmownej na brak możliwości zwolnienia, należy opisać ten zły stan finansów czy możliwości).

Zmiana ustawy o pomocy społecznej od 1 marca 2018 r.

Druga, uchwalona już w czerwcu 2017 r., zmiana wejdzie w życie od 1 marca br. Dotyczy ona mieszkań chronionych i jest konsekwencją realizacji programu „Za życiem”. Zgodnie z tą zmianą, art. 53 ust. 1 otrzyma brzmienie: Osobie pełnoletniej, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebuje wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, w szczególności osobie z zaburzeniami psychicznymi, osobie opuszczającej pieczę zastępczą w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zakład dla nieletnich, a także cudzoziemcowi, który uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, może być przyznane wsparcie w mieszkaniu chronionym. Wprowadzona nowelizacja dokonuje zamiany wyrazu „pobyt” na wyraz „wsparcie”, który wskazuje na charakter usługowy tej formy pomocy społecznej, a także doprecyzowania, że adresatem wsparcia może być wyłącznie osoba pełnoletnia. 

Wprowadza się też podział mieszkań chronionych na dwa typy: mieszkanie chronione treningowe i mieszkanie chronione wspierane (art. 53 ust. 3: Mieszkanie chronione może być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej lub organizację pożytku publicznego i w zależności od celu udzielania wsparcia prowadzone jest jako mieszkanie chronione treningowe lub mieszkanie chronione wspierane). W mieszkaniu chronionym treningowym zapewnia się usługi bytowe oraz naukę, rozwijanie lub utrwalanie samodzielności, sprawności w zakresie samoobsługi, pełnienia ról społecznych w integracji ze społecznością lokalną, w celu umożliwienia prowadzenia samodzielnego życia (art. 53 ust. 4). Natomiast mieszkanie chronione wspierane przeznaczone będzie dla osoby niepełnosprawnej, w szczegó...