Oddzielenie pracy socjalnej i usług w pomocy społecznej

W artykule zamieszczonym w poprzednim numerze „Doradcy…” wskazywałyśmy na pewną nieuchronność procesu zmiany dotyczącego rozdzielenia pracy socjalnej od świadczeń. Przypominamy, że konieczność taką od dawna wskazywali zarówno teoretycy, jak i praktycy zajmujący się pomocą społeczną w Polsce. W dalszej części artykułu będziemy często odwoływać się do opracowanych przez Wspólnotę Roboczą

Związków Organizacji Socjalnych (WRZOS) standardów pracy socjalnej. Opracowane w grudniu 2013 r. Standardy pracy socjalnej. Rekomendacje metodyczne i organizacyjne autorstwa Katarzyny Kadeli i Jacka Kowalczyka¹ zawierają gotowy zestaw narzędzi bardzo przydatnych w realizacji usługi pracy socjalnej na miarę XXI wieku. 

W ramach spotkań, mających na celu wypracowanie standardu pracy socjalnej, pojawił się wątek zmian uwarunkowań prawnych dotyczących przyznawania świadczeń finansowych. W sytuacji prawdziwego kryzysu wynikającego z niewystarczającej liczby zatrudnionych pracowników socjalnych wydaje się nam, że warto sprawę poruszyć ponownie.

Procedury przyznawania świadczeń 

W opracowaniach dotyczących rozdzielenia pracy socjalnej od świadczeń wykazywano możliwość, by tryb tych ostatnich bardziej odnieść do Kodeksu postępowania administracyjnego niż do ustawy o pomocy społecznej. Oznaczałoby to, że procedury przyznawania świadczeń z pomocy społecznej stałyby się porównywalne z zasadami przyznawania np. świadczeń rodzinnych. Pracownik rozpatrujący podanie o świadczenie finansowe prowadziłby podobną procedurę, jak przy innych świadczeniach przyznawanych w ramach działalności ośrodka pomocy społecznej. Wypełniałby druk, gromadził odpowiednie zaświadczenia itp. Oznaczałoby to, że działań tych nie musiałby realizować pracownik posiadający kwalifikacje wymagane na stanowisku pracownika socjalnego. Być może niektórym wydaje się to nierealne, może trudne? Mamy w tej sprawie odrębne zdanie. Dlaczego inne świadczenia przyznawane w ramach działalności ośrodka pomocy społecznej, często przekraczające wysokość przyznawanych zasiłków z ustawy o pomocy społecznej, mogą być oparte tylko o procedury administracyjne, a świadczenia z pomocy społecznej już nie? Oczywiście rozważamy hipotetyczną sytuację, której zaistnienie jest uwarunkowane zmianą aktualnie obowiązującego stanu prawnego. Wyobraźmy sobie taką procedurę. Klient składa podanie o dofinansowanie obiadów w szkole dla dziecka lub o leki czy zakup żywności. Wypełnia (nawet na miejscu) odpowiednio przystosowany druk wywiadu (może wtedy bardziej pasowałaby nazwa „kwestionariusz”), pracownik w randze np. inspektora pomaga w miar...