W ostatnim czasie MRiPS zgłosiło dwa projekty nowelizacji ustawy o pomocy społecznej. Każdy z nich zawiera istotne zmiany w funkcjonowaniu domów pomocy społecznej. Jednak zaproponowane zmiany obejmują także inne aspekty regulowane ustawą.
Autor: Sylwia Juźwiak
Prawnik, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Konsultant jednostek sektora finansów publicznych, w tym ośrodków pomocy społecznej.
Zgodnie z preambułą do ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, wspieranie osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej z powodu niemożności wyegzekwowania alimentów należy łączyć z działaniami zmierzającymi do zwiększenia odpowiedzialności osób zobowiązanych do alimentacji. Dlatego w ustawie tej znalazły się regulacje nie tylko umożliwiające wsparcie dla wierzycieli alimentacyjnych, ale także narzędzia pozwalające na dyscyplinowanie dłużników do realizowania obowiązku alimentacyjnego.
Aktualnie trwają prace legislacyjne nad kolejną zmianą przepisów prawa pracy. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przygotowało dwie obszerne nowelizacje do Kodeksu pracy. Objęte pierwszym projektem nowelizacji (druk sejmowy nr 2335) zmiany dotyczące dwóch obszarów – kontroli trzeźwości pracowników oraz pracy zdalnej – są już przedmiotem prac Sejmu. Natomiast drugi projekt znajduje się jeszcze w legislacyjnej poczekalni.
Kodeks pracy to jedna z najczęściej – przynajmniej w ostatnich latach – nowelizowanych ustaw. Szybko zmieniającą się rzeczywistość wymaga od ustawodawcy podejmowania prób nadążania z regulacjami prawnymi za potrzebami rynku pracy. Dowodzą tego ostatnio zaproponowane zmiany przepisów prawa pracy.
Ustawą z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym uchwalone zostało kolejne – po dodatku osłonowym – świadczenie mające na celu wsparcie obywateli w związku z problemami energetycznymi. W odróżnieniu jednak od dodatku osłonowego ma ono charakter bardziej powszechny, bo niezależny od dochodu.
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej świadczenia pomocowe dzieli na dwie kategorie – pieniężne i niepieniężne. Wśród najczęściej przyznawanych świadczeń pieniężnych – obok zasiłku stałego i zasiłku okresowego – znajdują się zasiłki celowe. I chociaż art. 36 ustawy wymienia je zwięźle: zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy, to tak naprawdę podział zasiłków celowych jest znacznie bardziej szczegółowy.
Chociaż przesłanki umieszczenia w domu pomocy społecznej osoby z zaburzeniami psychicznym są podobne jak w przypadku osób, które takich zaburzeń nie wykazują, to jednak zasady postępowania są nieco odmienne, a procedury bardziej złożone.
XXI wiek powinien być wiekiem rozwoju usług społecznych. Służyć temu mają działania związane z deinstytucjonalizacją, czyli procesem rozwoju usług świadczonych na poziomie lokalnych społeczności (również profilaktycznych), których zadaniem jest wyeliminowanie konieczności opieki instytucjonalnej.
Specustawa o pomocy obywatelom Ukrainy jest specyficznym aktem prawnym. Poza szybkim uchwaleniem, co było niezbędnym wymogiem do stworzenia legalnych form instytucjonalnej pomocy, musimy mierzyć się z licznymi jej nowelizacjami, których w ciągu zaledwie kilku tygodni doczekaliśmy się aż pięciu – ostatnia z 27 kwietnia br.
Zazwyczaj zorganizowanie uroczystości pogrzebowej jest dla pogrążonych w smutku członków rodziny i przyjaciół zmarłego możliwością oddania mu ostatniej posługi, okazania szacunku i godnego pożegnania. Jednak bywa i tak, że tej rodziny i przyjaciół nie ma, a jeśli nawet są – nie wyrażają zainteresowania sprawieniem pogrzebu. Co w takim wypadku stanowią przepisy obowiązujących ustaw?
W dniu 12 marca 2022 r. uchwalona została ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, nazywana specustawą – ustawa o rekordowo krótkim procesie legislacyjnym, której nadano status pilnej, co nie budziło zresztą wątpliwości i oporu niemal wszystkich parlamentarzystów, a nadto, jak przy rzadko którym akcie prawnym, było to całkowicie aprobowane przez społeczeństwo. Co przynosi ten akt prawny?
Na początku 2022 r. weszła w życie nowelizacja przepisów ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Od tego momentu instytucją właściwą w sprawie ustalania prawa do świadczenia wychowawczego i jego wypłaty stał się Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Nie oznacza to jednak, że z gminy zniknęły wszystkie zadania przewidziane tą ustawą.