O tym, że dokumentowanie pracy socjalnej prowadzone jest przez OPS-y w sposób marginalny, ciągle przypominają nam zarówno urzędy wojewódzkie, jak i NIK. I w tym zakresie – w naszej ocenie – mają rację.
POLECAMY
Dość krytyczną ocenę realizacji zadań pomocowych zawiera raport NIK „Informacja o wynikach kontroli – Działania Ośrodków Pomocy Społecznej w zakresie rozpoznawania i monitorowania sytuacji społecznej” z 14 maja 2015 r.1, w którym stwierdzono, że pracownicy socjalni realizują swoje obowiązki związane z rozpoznawaniem i monitorowaniem, jednak większość z nich swoją aktywność ogranicza „do typowych i rutynowych czynności, bez poszukiwania nowatorskich metod działań”.
Z przywołanego raportu NIK wynika, że przyczyny takiego ograniczenia działań są złożone: wypalenie zawodowe, spowodowane brakiem środków na finansowanie szkoleń specjalistycznych i możliwości skorzystania z poradnictwa superwizorów, radców prawnych, psychologów oraz barierami stawianymi pracownikom socjalnym przez ich kierowników w realizacji niestandardowych działań; brak wystarczającego czasu, aby należycie realizować pracę socjalną z uwagi na m.in.: zbyt dużą liczbę podopiecznych; nadmiar obowiązków; obciążenie pracą biurową i administracyjną; ograniczoną współpracę lub jej brak ze strony innych instytucji; wykonywanie przez pracowników socjalnych innych zadań niż te związane z pomocą społeczną.
Zgodnie z art. 121 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, dodatkowy urlop wypoczynkowy przysługuje pracownikowi socjalnemu, do którego obowiązków należy praca socjalna oraz przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych, natomiast art. 121 ust. 3a ustawy prawo do dodatku w wysokości 250 zł przyznaje pracownikowi socjalnemu zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, do którego podstawowych obowiązków należy świadczenie pracy socjalnej w środowisku, w tym przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki.
W trosce o priorytety
W tej sytuacji nie należy dziwić się, że dokumentacja dotycząca pracy socjalnej świadczonej przez pracowników socjalnych jest szczątkowa. Nie oznacza to jednak, że praca socjalna w ogóle nie jest świadczona – jest, choć nie w takim wymiarze i nie z takim skutkiem, jakiego oczekiwalibyśmy dla skutecznego oddziaływania na klientów. Dlatego istnieje konieczność przypomnienia sobie, jakie są priorytety pomocy społecznej.
Nie kwestionując zatem zasadności wydania rekomendacji w zakresie powołania zespołu do spraw pracy socjalnej i zespołu do spraw usług...