Doręczenie jest czynnością procesową organu administracji publicznej, z którą przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2020 r., poz. 256 z późn. zm.) wiążą istotne skutki prawne, m.in. takie jak rozpoczęcie biegu terminów dokonania określonych czynności proceduralnych.
Dział: Prawo pod lupą
Na zakończenie cyklu poświęconego Centrom Usług Społecznych (choć jesteśmy przekonane, że do tematu będziemy wracać jeszcze niejednokrotnie) warto byłoby wskazać, dlaczego tę propozycję ustawodawcy uważamy za dobry pomysł.
Wchodząca w życie w dniu 30 listopada 2020 r. ustawa z dnia 30 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.z 2020 r., poz. 956) wprowadzi zmiany w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz Kodeksie postępowania cywilnego, dotyczące postępowania zobowiązującego sprawcę przemocy do opuszczenia mieszkania zajmowanego wspólnie z ofiarą przemocy. W niniejszym artykule przedstawione zostaną kluczowe zmiany wynikające z ww. nowelizacji przepisów dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Załatwienie sprawy administracyjnej powinno nastąpić we właściwej formie przewidzianej przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego. Generalnie żądanie strony, które zostało w prawidłowej formie skierowane do właściwego organu administracji, powinno być przedmiotem rozstrzygnięcia przybierającego postać decyzji administracyjnej. Dotyczy to także sytuacji, gdy w ocenie organu żądanie strony jest niezasadne, tzn. nie ma oparcia w przepisach prawa.
Termin to czas wyznaczony na dokonanie określonej czynności. Stosowanie przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2020 r., poz. 256) dotyczących terminów, na potrzeby niniejszego artykułu wymaga ustalenia, jaki jest ich podział ze względu na podmiot wyznaczający termin oraz jakie skutki prawne one wywołują.
Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych, przez Centrum Usług Społecznych, do zadań CUS należy m.in. realizowanie programu usług społecznych, w tym kwalifikowanie osób zainteresowanych do korzystania z usług społecznych określonych w programie usług społecznych oraz opracowywanie i monitorowanie realizacji indywidualnych planów usług społecznych. Indywidualny plan usług społecznych to jedno z nowatorskich uregulowań ustawy, które może być podstawą efektywnego działania na rzecz osób potrzebujących kompleksowego wsparcia.
Podstawowym założeniem udzielania świadczeń na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1507 z późn. zm.) jest to, by kierowane były one do osób i rodzin, które nie są w stanie pokonać trudnych sytuacji życiowych, przy wykorzystaniu własnych uprawnień, zasobów oraz możliwości. Swego rodzaju ograniczeniem wprowadzonym przez obowiązujące przepisy jest sytuacja dochodowa ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej, manifestująca się ustaleniem ustawowego kryterium dochodowego, wskazującego co do zasady, kto może ubiegać się o świadczenia pieniężne z pomocy społecznej.
Postawione w tytule pytanie – czy OPS może żądać zwrotu wydatków na świadczenia niepieniężne z pomocy społecznej? – to zagadnienie, któremu należy przyjrzeć się bliżej. Świadczenia niepieniężne z pomocy społecznej, podobnie jak świadczenia pieniężne, udzielane są po przeprowadzeniu postępowania na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1507 z późn. zm.). Podobnie jak w przypadku świadczeń pieniężnych, świadczenia niepieniężne przyznawane są po spełnieniu ustawowych przesłanek określonych w przepisach szczególnych ww. ustawy. Czy jest zatem także możliwe, tak jak w przypadku świadczeń pieniężnych, dochodzenie zwrotu wydatków na świadczenia niepieniężne, w przypadku późniejszego ustalenia odmiennych niż wyjściowe okoliczności, które były podstawą przyznania takich świadczeń?
Naturalną konsekwencją utworzenia Centrum Usług Społecznych (CUS), którego zadaniem będzie przygotowanie i świadczenie usług dopasowanych do potrzeb społeczności lokalnej, będzie rozeznanie potrzeb i potencjału wspólnoty samorządowej i sporządzenie diagnozy tych potrzeb i potencjału. Diagnoza posłużyć może do przyjęcia przez gminę programu usług społecznych, których rodzaj może wykraczać poza katalog ustawowo przyjętych usług, świadczonych dotychczas.
Do opracowania koncepcji utworzenia CUS należy podejść metodycznie, gdyż dla każdego przedsięwzięcia najważniejsze jest, aby na początku mieć dobry, logicznie spójny pomysł z założeniem osiągnięcia pewnych celów. Tak powinno być również z CUS-em.