Dział: Prawo pod lupą

Prawidłowe rozumienie pojęcia rodziny, zdefiniowanego w przepisach, jest warunkiem koniecznym dla ustalenia prawa do świadczeń. Jak wygląda kwestia definicji rodziny w orzecznictwie? Czy pozostawia ono miejsca na swobodną interpretację przepisów?
 

Przesłanki, od których zależy powstanie i ustanie obowiązku alimentacyjnego określa przepis art. 133 § 1 ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j.: Dz. U. z 2017 r., poz. 682). Zgodnie z tym przepisem, rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Nierealizowanie wymienionego obowiązku jest przestępstwem przeciwko opiece i rodzinie. 

Asystent rodziny, pracownik socjalny, koordynator pieczy zastępczej, kurator sądowy – jak znaleźć wspólną płaszczyznę współpracy dla przedstawicieli różnych instytucji udzielających pomocy rodzinom przeżywającym trudności w opiekowaniu się i wychowywaniu dzieci?

Umieszczenie w schronisku oraz pobyt w domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży są formami niepieniężnymi pomocy społecznej. Zasadniczą różnicą pomiędzy świadczeniem z pomocy społecznej w formie schronienia a pomocą w formie pobytu w domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży jest jednak to, że pierwszy rodzaj pomocy udzielany jest, co do zasady, osobom bezdomnym, natomiast drugi z uwagi na wystąpienie przesłanki przemocy lub innej sytuacji kryzysowej. 

Najczęściej jeśli w dyskusji pojawia się sformułowanie „interwencja kryzysowa”, rozumiane jest ono jako działania kierowane wobec osób dotkniętych przemocą bądź ofiar przestępstw. Jednak krąg osób wymagających objęcia interwencją kryzysową jest znacznie szerszy, zatem powinna znaleźć ona zastosowanie nie tylko w sytuacjach wystąpienia zjawiska przemocy czy molestowania. Interwencja kryzysowa jest niewątpliwie ważnym elementem skutecznej pracy z osobą czy rodziną „po przejściach”, stanowi bowiem często swoiste preludium dla interwencji socjalnej, bo skuteczność działań pomocowych (rozumianych jako wspieranie osób czy rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej) w dużej mierze powinna opierać się na pracy z osobą emocjonalnie i psychicznie stabilną.

Ponaglenie jest środkiem prawnym przysługującym stronie w sytuacji, gdy w jej sprawie organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania. Przedmiotem skargi może być natomiast zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, jak również przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.

Postępowanie dowodowe w sprawach świadczeń z pomocy społecznej przeprowadzane jest w oparciu o przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1507 z późn. zm.) oraz w oparciu o przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2020 r., poz. 256 z późn. zm.), do którego odsyła przepis art. 14 ustawy o pomocy społecznej.

Pojęcie marnotrawienia przyznanych świadczeń z szeroko rozumianego systemu zabezpieczenia społecznego pojawia się w wielu aktach prawnych. Obowiązujące w tej kwestii przepisy warto wziąć pod lupę.