Tworząc programy usług społecznych, realizowanych przez Centra Usług Społecznych, należy wziąć pod uwagę następujące uwarunkowania i czynniki, na które wskazywano w poprzednich częściach opracowania:
POLECAMY
- Centra Usług Społecznych nie są sposobem na wprowadzenie oszczędności w sferze społecznej, a wręcz przeciwnie – jak parokrotnie podkreślałyśmy, jest to inwestycja, która dopiero z czasem może (ale wcale nie musi) spowodować spadek wydatków w tej sferze. Jeśli tylko uda się utrzymać wydatki na sferę społeczną na teraźniejszym poziomie, będzie można uznać to za sukces. Należy również przy tworzeniu CUS brać pod uwagę, że główną przesłanką do ich powstania jest efektywniejszy, skuteczniejszy i skierowany do wszystkich mieszkańców system usług społecznych, a nie rachunek ekonomiczny.
- CUS-y są wyrazem zaufania ustawodawcy do samorządów. Tylko taka filozofia pozwoli na faktyczną ich samodzielność, dodatkowo obowiązujące prawo niejako wymusza taką postawę. Jednocześnie to założenie powinno zobowiązywać samorząd do rzetelnego rozważenia, czy na pewno chce, by na jego terenie powstało centrum już w najbliższym czasie. Ważnym jest, by powstawały CUS-y, których celem jest faktyczna integracja usług społecznych. Naszym zdaniem lepiej, żeby w ogóle nie powstawał CUS, który tylko formalnie spełnia wymogi ustawy (dwie nowe usługi), ale nie ma u podstaw tworzenia misji, jaką niesie ustawa.
- Stworzone ramy prawne mają na celu ułatwić samorządom integrację oraz rozwój usług społecznych. Ta integracja jest procesem, o skuteczności działań w dużej mierze decydować będą umiejętności organizatora usług społecznych w zakresie budowania współpracy oraz partnerstw.
- CUS ma być centrum usług dostępnych w gminie, ale nie powinien stać się ich monopolistą. Jeśli na terenie samorządu funkcjonuje podmiot, który świadczy usługi, które nie wchodzą w zakres programu usług, rolą CUS jest jedynie informowanie o nich.
- CUS-y umożliwiają najbardziej efektywny montaż finansowy – usługi mogą być finansowane ze środków samorządu, rządu, funduszy unijnych, jak również środków własnych mieszkańców. Taki montaż pozwala nie tylko na rozszerzenie katalogu usług, ale również zapewnienie ich trwałości.
- CUS-y powinny stać się efektywnym narzędziem wspierającym samorząd w realizacji idei deinstytucjonalizacji. Wyzwanie to stanie się jednym z priorytetowych tak dla gmin, jak i powiatów oraz województw. Tylko dobrze zaprojektowany katalog usług będzie odpowiedzią nie tylko na potrzeby mieszkańców, ale również pozwoli na pozytywną inżynierię społeczną.
- CUS-y, by spełniły oczekiwania, powinny od początku być organizacją uczącą się.1
- CUS-y, by zrealizować ideę zawartą w ustawie, powinny stać się instytucjami, które koordynują wsparcie dla jednostek i grup, zatrudniają specjalistów, którzy są w stanie zapewnić zindywidualizowany dostęp do usług społecznych oraz są miejscem, w którym działanie oparte jest o współpracę międzyinstytucjonalną.2
- Program usług społecznych, jak już to podkreślałyśmy, aby spełnić swoją rolę, musi być oparty o rzetelną diagnozę potrzeb mieszkańców oraz analizę zasobów.
- Tworząc katalogi usług społecznych, należy wziąć pod uwagę zarówno potrzeby mieszkańców, jak i ich wymiar ekonomiczny. Polecamy zastosowanie narzędzia, jakim jest Kalkulator Kosztów Zaniechania.
Katalogi usług społecznych
Pamiętaj
Opracowując program usług społecznych, pamiętać należy (co wynika z art. 5 ust. 3 ustawy o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych), że program taki musi zawierać m.in. określenie usług społecznych, które są oferowane. Należy pamiętać, że katalog wprowadzanych usług musi mieścić się w zakresie, o jakim mowa w art. 2 ust. 1 zawierającym definicję usług społecznych
W uzasadnieniu projektu ustawy przyjęto, że skoro zakresy działań gminy obejmują: politykę prorodzinną, wspieranie rodziny, system pieczy zastępczej, pomoc społeczną, promocję i ochronę zdrowia, wspieranie osób niepełnosprawnych, edukację publiczną, przeciwdziałanie bezrobociu, kulturę, kulturę fizyczną i turystykę oraz pobudzanie aktywności obywatelskiej, i stanowią katalog zamknięty, to wśród przykładowych działań będących usługami społecznymi można wskazać:
- pracę socjalną z osobą i rodziną oraz asystenturę dla rodzin,
- środowiskową pracę socjalną w różnych formach,
- terapię osób i rodzin doświadczających trudności w funkcjonowaniu w społeczeństwie,
- mediacje rodzinne i w sporach innych niż rodzinne,
- animację lokalną, edukację ś...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań czasopisma "Doradca w Pomocy Społecznej"
- Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
- Pełen dostęp do archiwalnych numerów czasopisma w wersji elektronicznej
- ...i wiele więcej!
