Pomimo tego, że środki wydawane na działania w obszarze polityki społecznej pochodzą zasadniczo z publicznej kasy i często przewyższają kwoty, jakimi dysponuje większość firm, ewaluacja w obszarze polityki społecznej ciągle spotyka się z barierami ze strony samych realizatorów działań. Będąc przekonanym o konieczności prowadzenia ewaluacji jako stałego elementu działań zarówno polityki, jak i pomocy społecznej, postaram się przybliżyć Państwu pokrótce to pojęcie.
POLECAMY
Ewaluację można definiować na różne sposoby i każda z definicji uwypukla zwykle jakiś jej aspekt. Dla zilustrowania przytoczmy kilka z nich:
- „Ewaluacja to „proces polegający na sprawdzeniu i ocenie, czy dane działania przyniosły oczekiwane rezultaty, co przyczyniło się do ich osiągnięcia, a co było barierą”1.
- „Ewaluacja to obiektywna ocena projektu, programu lub polityki na wszystkich jego etapach, tj. planowania, realizacji i mierzenia rezultatów. Powinna ona dostarczyć rzetelnych i przydatnych informacji pozwalając wykorzystać zdobytą w ten sposób wiedzę w procesie decyzyjnym”2.
- „Ewaluacja to próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy prowadzone przez nas działania mają sens, czy są realizowane zgodnie z oczekiwaniami tych, do których zostały skierowane, czy przynoszą zamierzone efekty, a jeśli nie, to jakie są źródła niepowodzenia?”3
Ewaluacja ma więc przede wszystkim walor praktyczny. Pozwala na uzyskanie informacji zwrotnej o prowadzonych działaniach, niezbędnej do dokonywania ewentualnych zmian w profesjonalny sposób. Z powyższych definicji wynika, że ewaluacja pełni co najmniej trzy cele: formatywny – służący poprawie jakości realizowanego projektu/programu, konkluzywny – stanowiący podstawę dla podjęcia wiążących decyzji o projekcie/programie (o jego zakończeniu, kontynuacji, zmianie) oraz proceduralny, realizowany wówczas, gdy przeprowadzenie ewaluacji jest spełnieniem wymogu formalnego, np. nałożonego przez sponsora projektu. Warto zauważyć, że ewaluacja może posiadać także walor promocyjny. Jej przeprowadzanie może poprawiać wizerunek instytucji/organizacji wdrażającej dany projekt/program i zwiększać jej wiarygodność, co zwykle przekłada się na większe poparcie społeczne dla prowadzonych przez nią działań, gdyż taka instytucja/organizacja jawi się jako taka, która podejmuje właściwe działania, która „wie, co robi”.
Obszary ewaluacji w pomocy społecznej
Potrzebę działań ewaluacyjnych w obszarze pomocy społecznej można uzasadnić, wskazując w jak wielu obszarach może mieć...