Doręczenie jest czynnością procesową organu administracji publicznej, z którą przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2020 r., poz. 256 z późn. zm.) wiążą istotne skutki prawne, m.in. takie jak rozpoczęcie biegu terminów dokonania określonych czynności proceduralnych.
Autor: Adam Lisowski
Konsultant prawny MOPR w Gdańsku, autor specjalistycznych poradników z zakresu pomocy społecznej.
Wchodząca w życie w dniu 30 listopada 2020 r. ustawa z dnia 30 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.z 2020 r., poz. 956) wprowadzi zmiany w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz Kodeksie postępowania cywilnego, dotyczące postępowania zobowiązującego sprawcę przemocy do opuszczenia mieszkania zajmowanego wspólnie z ofiarą przemocy. W niniejszym artykule przedstawione zostaną kluczowe zmiany wynikające z ww. nowelizacji przepisów dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Załatwienie sprawy administracyjnej powinno nastąpić we właściwej formie przewidzianej przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego. Generalnie żądanie strony, które zostało w prawidłowej formie skierowane do właściwego organu administracji, powinno być przedmiotem rozstrzygnięcia przybierającego postać decyzji administracyjnej. Dotyczy to także sytuacji, gdy w ocenie organu żądanie strony jest niezasadne, tzn. nie ma oparcia w przepisach prawa.
Termin to czas wyznaczony na dokonanie określonej czynności. Stosowanie przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2020 r., poz. 256) dotyczących terminów, na potrzeby niniejszego artykułu wymaga ustalenia, jaki jest ich podział ze względu na podmiot wyznaczający termin oraz jakie skutki prawne one wywołują.
Podstawowym założeniem udzielania świadczeń na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1507 z późn. zm.) jest to, by kierowane były one do osób i rodzin, które nie są w stanie pokonać trudnych sytuacji życiowych, przy wykorzystaniu własnych uprawnień, zasobów oraz możliwości. Swego rodzaju ograniczeniem wprowadzonym przez obowiązujące przepisy jest sytuacja dochodowa ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej, manifestująca się ustaleniem ustawowego kryterium dochodowego, wskazującego co do zasady, kto może ubiegać się o świadczenia pieniężne z pomocy społecznej.
Postawione w tytule pytanie – czy OPS może żądać zwrotu wydatków na świadczenia niepieniężne z pomocy społecznej? – to zagadnienie, któremu należy przyjrzeć się bliżej. Świadczenia niepieniężne z pomocy społecznej, podobnie jak świadczenia pieniężne, udzielane są po przeprowadzeniu postępowania na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1507 z późn. zm.). Podobnie jak w przypadku świadczeń pieniężnych, świadczenia niepieniężne przyznawane są po spełnieniu ustawowych przesłanek określonych w przepisach szczególnych ww. ustawy. Czy jest zatem także możliwe, tak jak w przypadku świadczeń pieniężnych, dochodzenie zwrotu wydatków na świadczenia niepieniężne, w przypadku późniejszego ustalenia odmiennych niż wyjściowe okoliczności, które były podstawą przyznania takich świadczeń?
Postępowanie o umieszczenie w domu pomocy społecznej odbywa się zasadniczo w dwóch trybach. Pierwszy z nich, na wniosek osoby zainteresowanej (zwany też dobrowolnym, tj. za jej wyraźną zgodą), uregulowany został w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1507 z późn. zm.) oraz rozporządzeniach wykonawczych do ustawy. Drugi, na podstawie orzeczenia sądu opiekuńczego (zwany też przymusowym, albowiem umieszczenie odbywa się bez zgody osoby umieszczanej), w oparciu o przepisy zawarte w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j.: Dz. U. z 2018 r., poz. 1878 z późn. zm.).
Wpływ świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji na dochód osoby korzystającej ze świadczeń z pomocy społecznej i ponoszącej odpłatność za świadczenia z pomocy społecznej
Na wniosek Ministerstwa Sprawiedliwości toczą się obecnie prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy Kodeksu postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Szczegółowy przebieg prac można obserwować na www.legislacja.gov.pl (numer w wykazie UD 536). Jest to istotna dla ochrony ofiar przemocy nowelizacja, która wymaga wnikliwszego omówienia.
W dniu 31 lipca 2019 r. uchwalona została ustawa o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (tzw. 500 + dla osób niepełnosprawnych) (Dz.U. z 2019 r., poz. 1622). Jakie są warunki nabywania prawa, tryb przyznawania oraz zasady wypłacania nowego świadczenia w ramach systemu zabezpieczenia społecznego?
W orzecznictwie sądów administracyjnych pojawiły się w ostatnim okresie rozbieżne poglądy co do sposobu rozliczania dochodu należnego za dany okres w kontekście unormowania zawartego w przepisie art. 8 ust. 12 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Na czym polegają owe rozbieżności i jaki jest dominujący pogląd w tej sprawie?