Urlop wypoczynkowy jest corocznym, płatnym i nieprzerwanym okresem odpoczynku od świadczenia pracy u danego pracodawcy. Powinien służyć regeneracji pracownika i nabraniu sił do dalszego wykonywania pracy. W art. 66 Konstytucji RP określono, że pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów. Szczegółowo sposób nabywania i udzielania urlopów został uregulowany w Kodeksie pracy.
POLECAMY
Dla kogo prawo do urlopu wypoczynkowego?
Prawo do urlopu wypoczynkowego przysługuje wyłącznie pracownikom zatrudnionym w ramach stosunku pracy, czyli na podstawie umowy o pracę, mianowania, powołania czy wyboru. Osoby wykonujące w ośrodku pomocy społecznej zadania w ramach umów cywilnoprawnych czy prowadzący działalność gospodarczą nie mają tego przywileju. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu ani przekazać go innej osobie – jest to zatem uprawnienie osobiste i niezbywalne. Co więcej, urlop powinien być wykorzystany w naturze – jedynie w wyjątkowych okolicznościach może zostać wypłacony ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop, tj. w sytuacji rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy i niewykorzystania przez pracownika przysługującego mu urlopu. Jeżeli natomiast strony zawierają kolejną następującą po sobie umowę o pracę (bez żadnego dnia przerwy), wówczas również mogą zawrzeć porozumienie o wykorzystaniu przysługującego urlopu w czasie dalszego pozostawania pracownika w stosunku pracy z tym samym pracodawcą. W okresie urlopu pracownik ma zagwarantowane prawo do wynagrodzenia, jakie otrzymałby, gdyby w tym czasie pracował. Generalnie kierownik OPS ma obowiązek udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym ten uzyskał do niego prawo. Jeżeli nie będzie takiej możliwości – należy to zrobić najpóźniej do końca września następnego roku kalendarzowego. Ten obowiązek nie dotyczy udzielanych zgodnie z art. 167² k.p. czterech dni urlopu na żądanie pracownika. Uprawnienie do tego urlopu przysługuje bowiem na dany rok kalendarzowy i w razie niewykorzystania go przez pracownika w danym roku nie przechodzi na rok następny. Zatem, nieudzielanie pozostawionych poza inicjatywą pracodawcy i planem urlopów oraz porozumieniem w sprawie terminu wykorzystywania urlopu dni na żądanie sprawia, że wraz z końcem roku tracą one swój specyficzny charakter i przechodzą na następny rok jako zaległy „zwykły” urlop wypoczynkowy. Potwierdzeniem tej tezy mogą być również pisma Głównego Inspektora Pracy, np. z dnia 7 kwietnia 2008 r. (pismo nr: GPP-110-4560-170/08/PE). Osoba, która po raz pierwszy podjęła pracę w danym roku kalendarzowym, prawo do urlopu wypoczynkowego uzyskuje z upływem każdego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 rocznego urlopu – jako urlop cząstkowy naliczany za każdy miesiąc z dołu. Obowiązują przy tym zasady, że niepełny dzień zaokrągla się w górę, a w ciągu roku liczba dni wolnych nie może przekroczyć pełnego wymiaru urlopu wypoczynkowego (czyli 20 lub 26 dni). Za...