0
917
Praca socjalna to wielkie wyzwanie, które wiąże się z odpowiedzialnością, empatią, wytrwałością i gotowością do ciągłego doskonalenia swojego warsztatu pracy. W gąszczu obowiązków i w zawiłościach ludzkich losów można zgubić sens oraz wartości, jakie powinny przyświecać pracy socjalnej – wtedy drogowskazem mogą stać się tzw. kamienie milowe.
Za Romanem Ingardenem możemy rozróżnić cztery sytuacje, w których występuje zjawisko odpowiedzialności, odpowiadając na następujące pytania:
POLECAMY
- Ktoś jest za coś odpowiedzialny?
- Ktoś podejmuje odpowiedzialność za coś?
- Ktoś jest za coś pociągany do odpowiedzialności?
- Ktoś działa odpowiedzialnie?1
W działaniach pracownika socjalnego problem granic odpowiedzialności pojawia się bardzo często. Odpowiedzi na powyższe pytania można potraktować jako podstawę refleksji o własnej odpowiedzialności, odpowiedzialności wobec klienta, instytucji i środowiska. Na ile zasadne mogą być stawiane nam zarzuty oraz czy podejmowane przez nas działanie można określić jako odpowiedzialne. Temat odpowiedzialności jest szczególnie interesujący w kontekście skuteczności działań pracownika socjalnego – czy i dlaczego sprawa odpowiedzialności ma wpływ na kształtowanie relacji pracownik socjalny–klient.
Kwestia odpowiedzialności
Teoria pracy socjalnej daje jednoznaczną odpowiedź: jednym z podstawowych aspektów działań pracownika socjalnego jest jego odpowiedzialność za relację z klientem. Należy jednak pamiętać, że odpowiedzialność za działanie nie powinna pozostawać w sprzeczności z prawem klienta do samostanowienia. Można wskazać kilka „kamieni milowych”, na których powinna opierać się odpowiedzialna, skuteczna i dająca satysfakcję praca z klientem. Zaznaczam jednocześnie, że są to autorskie przemyślenia. Mam nadzieję, że sama w ten sposób budowałbym relację z klientem, ale podkreślam, że to tylko propozycje do przemyślenia. Wydaje się, że nadszedł czas na to, by praktycy i teoretycy dzielili się swoją wiedzą w zakresie skutecznego wsparcia klientów pomocy społecznej po to, byśmy wspólnie zbudowali warsztat pracy socjalnej na miarę XXI wieku.
Istnieje wiele definicji pracy socjalnej, większość z nich ma wspólny element – zakłada zmianę. Mamy stan w chwili rozpoczęcia interwencji, który ze względu na fakt, że jej wymaga, powinien uleć zmianie. Istotnym jest, by przekonanie o konieczności zmiany zaistniało zarówno w pracowniku socjalnym, jak i – a może przede wszystkim – w kliencie. Można zakładać, że tak jest zawsze, ale praktyka pokazuje coś innego. Brak pewności powoduje również i to, że pracownicy socja...
