Trudne przypadki w programie „Rodzina 500+”

Jednym z praktycznych problemów dotyczących realizacji przepisów ustawy jest wynikająca z ustawowej definicji rodziny (art. 2 pkt 16 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci – tekst jednolity Dz. U. z 2017 r., poz. 1851) kwestia wspólnego zamieszkiwania z małżonkami, rodzicami dzieci lub opiekunem faktycznym dziecka/dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dzieci, które ukończyły 25. rok życia, legitymujących się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. W tym celu konieczne jest dokonanie wykładni samego sformułowania „zamieszkujące wspólnie”. W orzecznictwie przyjmuje się, że sformułowanie to należy rozumieć jako faktyczne miejsce zamieszkania, czyli fizyczne przebywanie dziecka u tego rodzica, który sprawuje faktyczną nad nim opiekę i faktycznie zaspokaja jego potrzeby życiowe. Wskazuje na to też cel, na jaki przyznawane jest świadczenie wychowawcze, który to cel określony został w przepisie art. 4 ust. 1 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Zgodnie bowiem z tym przepisem, celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokajaniem jego potrzeb życiowych¹. Tym samym, to właśnie wspólne zamieszkiwanie dziecka z małżonkiem, rodzicem lub opiekunem faktycznym, a nie jego pochodzenie jako element stanu cywilnego, determinuje przyznanie świadczenia wychowawczego².

Kontynuując powyższy wywód – tj. zakładając, że to „wspólne zamieszkiwanie” determinuje prawo do świadczenia wychowawczego – uprawnionym do świadczenia wychowawczego jest ten z rodziców (opiekun faktyczny lub prawny), który faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem, a więc rodzic, który wspólnie zamieszkuje z dzieckiem, zaspokaja jego potrzeby, wychowuje i utrzymuje³. Prawo to natomiast nie jest uzależnione od posiadania samej władzy rodzicielskiej⁴.

Opieka naprzemienna

W kwestii wspólnego zamieszkiwania, w praktyce pojawiła się...