Podróże służbowe pracowników socjalnych

Z uwagi na zapis art. 123 ustawy o pracownikach samorządowych, mówiący, że prawa i obowiązki pracowników zatrudnionych w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej regulują przepisy o pracownikach samorządowych, należy sięgnąć do art. 41 ustawy o pracownikach samorządowych. Wynika z niego, iż pracownikowi samorządowemu wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy, przysługują należności na zasadach określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikom samorządowej sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, wydanych na podstawie Kodeksu pracy.

Podróż służbowa a jazdy lokalne

Zgodnie z art. 121 ust. 3c ustawy o pomocy społecznej, pracownikowi socjalnemu, do którego obowiązków należy świadczenie pracy socjalnej w środowisku lub przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki, przysługuje zwrot kosztów przejazdów z miejsca pracy do miejsc wykonywania przez niego czynności zawodowych, w przypadku braku możliwości zapewnienia dojazdu środkami pozostającymi w dyspozycji zatrudniającego go pracodawcy.
W takiej sytuacji nie mamy do czynienia z podróżą służbową, lecz z tzw. jazdami lokalnymi, rozliczanymi w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy.
Stosownie do przepisów tego rozporządzenia pracodawca rekompensuje pracownikowi koszty używania samochodu do wspomnianych celów poprzez wypłatę:

• ryczałtu albo
• należności w wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za jeden kilometr przebiegu pojazdu i liczby przejechanych kilometrów.

Wysokość ryczałtu ustala się jako iloczyn:

• miesięcznego limitu kilometrów na jazdy lokalne, określonego przez pracodawcę oraz
• obowiązującej stawki za jeden kilometr przebiegu pojazdu.

Generalnie wspomniany limit w zależności od liczby mieszkańców w gminie lub mieście, w których pracownik jest zatrudniony, nie może przekroczyć:

• 300 km – do 100 tys. mieszkańców,
• 500 km –ponad 100 tys. do 500 tys. mieszkańców,
• 700 km – ponad 500 tys. mieszkańców.

Warunki podróży służbowej

Aby mówić o podróży służbowej pracownika, muszą być spełnione łącznie trzy warunki:

• podróż odbywa się poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy,
• jest wykonywana na polecenie pracodawcy,
• w celu wykonania określonego przez pracodawcę zadania.

Ważne znaczenie ma także określenie miejsca pracy, którym może być konkretny adres siedziby pracodawcy, ale również bardziej ogólnie, poprzez wskazanie jakiegoś obszaru (np. gminy). Orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje, że podróż służbowa polega na wykonaniu innego zadania niż zakres codziennych obowiązków pracownika, a ponadto jest zdarzeniem incydentalnym. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 4...