Jak budować zaangażowanie społeczne?
Partnerstwo i koalicje

Partnerstwo lokalne polega na aktywizowaniu całych społeczności i zachęcaniu ich do współpracy przy definiowaniu lokalnych problemów i rozwiązywaniu ich na poziomie osiedla, gminy, miasta czy powiatu. Świadomość, że oddolne inicjatywy można zrealizować, a lepsze efekty osiąga się poprzez współpracę a nie spory, motywuje do wytężonej pracy i podejmowania nowych zadań. (T. Cichoń, Towarzystwo Altum)

Bardzo ważną cechą partnerstw lokalnych jest współpraca partnerów na każdym etapie realizacji określonych działań. W trakcie funkcjonowania partnerstwa tworzy się bowiem system trwałych więzi i powiązań pomiędzy poszczególnymi instytucjami. Ponadto bardzo istotnym czynnikiem, jakim wyróżnia się partnerstwo lokalne, jest zaangażowanie w prace partnerów reprezentujących różne sektory, takie jak gospodarka, rynek pracy, kultura, edukacja i opieka społeczna. Nie jest bezwzględnie wymagane, aby w skład partnerstwa wchodzili przedstawiciele wszystkich rodzajów organizacji funkcjonujących na danym obszarze. (//www.mrpips.gov.pl)

Ważne jest, aby partnerzy byli zainteresowani rzeczywistą i efektywną, a nie tylko deklaratywną i efektowną współpracą.

Rodzaje partnerstw lokalnych

Istnieje wiele różnorodnych form partnerstwa lokalnego. Najprostszym jest podział partnerstw na te o strukturze formalnej, posiadające osobowość prawną oraz partnerstwa o strukturze nieformalnej, które tej osobowości nie posiadają.

Najczęściej spotykane są następujące typy partnerstwa:

• partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) – umowa instytucji publicznej i organizacji prywatnej, zawarta w celu zrealizowania określonego przedsięwzięcia ze sfery zadań publicznych;
• partnerstwo projektowe – cele partnerstwa są ściśle określone w projekcie, a powołanie takiego partnerstwa jest często związane z wymogami konkursowymi, stawianymi przez podmiot, który finansuje realizację zadania;
• partnerstwo branżowe/sektorowe – platforma porozumienia organizacji/instytucji prowadzących zbliżoną działalność;
• partnerstwo lokalne/trójsektorowe – porozumienie instytucji publicznych, przedsiębiorstw i organizacji pozarządowych, które chcą wspólnie działać na rzecz swojego regionu, osiedla, gminy, powiatu.

Można również dzielić partnerstwa w zależności od tego, kto był ich inicjatorem:

• partnerstwo tworzone z inicjatywy osób fizycznych, często lokalnych partnerów, którzy chcą aktywnie wpływać na swoje otoczenie;
• lokalne partnerstwa budowane z inicjatywy przedsiębiorców, organizacji gospodarczych lub zawodowych;
• partnerstwa tworzone z inicjatywy ciał publicznych. (//obywatelskieinfo.ngo.pl, dostęp dn. 26.10.18 r.)
   

Budowanie koalicji i lokalnych partnerstw bywa procesem długotrwałym, w którym ważne jest zaangażowanie a niejednokrotnie zgoda na kompromis. Dzięki wspólnej pracy można liczyć na wsparcie partnerów, wymianę doświadczeń, zdobywanie wzajemnego zaufania, integrację osób, środowisk i instytucji.

Partnerstwo to zwiększenie skuteczności i efektywności naszych działań.

Każdy, kto zdecyduje się zaangażować w partnerstwo, będzie oczekiwał także korzyści z tego przedsięwzięcia. Jeśli chcemy zbudować dobre partnerstwo należy odpowiedzieć sobie na pytania: Co będziemy z tego mieli? Co chcemy osiągnąć dla siebie w partnerstwie?.

Ważne pytania:

• jakie są nasze cele?
• co chcemy osiągnąć?
• w jaki sposób możemy osiągnąć założone cele?
   

Im bardziej precyzyjnie określimy cele i sposoby ich osiągania, tym łatwiej będzie nam pozyskać partnerów. O powodzeniu koalicji decyduje atrakcyjny cel partnerstwa!

Przed podjęciem działań

Kto powinien zainicjować partnerstwo lokalne? Inspiracja, by utworzyć partnerstwo lokalne, może wyjść od różnych środowisk. Może to być lokalny lider, instytucja publiczna czy też lokalny biznes. Możliwa jest też wspólna inicjatywa różnych środowisk – ważne jednak jest, by w partnerstwie uczestniczyli reprezentanci danego środowiska lokalnego, gdyż tylko tak dobrany zespół reprezentuje w pełni społeczność lokalną (nie zapominamy o mieszkańcach).

   PAMIĘTAJ
Aby współpraca partnerska była udana, należy przestrzegać kilku zasad, czyli:

• równości partnerów,
• wspólnego ustalania celów,
• wspólnego planowania i podejmowania decyzji,
• otwartości i jawności w działaniu,
• koncentracji na rzeczywistych problemach społecznych.

Stosowanie się do powyższego nie jest w stanie zagwarantować sukcesu, jednakże pozwoli na w miarę sprawne realizowanie idei partnerstwa.

Dobór partnerów

Rozpoczynając współpracę, należy zebrać informacje o tym, dlaczego warto współpracować z innymi organizacjami lub profesjonalistami. Można spisać motywy nawiązania współpracy, jakimi kieruje się twoja organizacja, potrzeby i zasoby, które można zainwestować w partnerstwo. Dobrze jest zadać sobie pytania:
 

• jakie są oczekiwania od partnerstwa, od współpracy?
• jakie są mocne i słabe strony organizacji?
• jakie zasoby są dostępne (ludzie, czas, miejsce, materiał, budżet)?
• czy jest równe zaangażowanie, wkład pracy, równe korzyści?

Organizacja spotkania i nawiązania kontaktów

Po zebraniu podstawowych informacji trzeba je porównać i rozważyć różne możliwości współpracy, organizując czas i przestrzeń do spotkania i rozmów. Należy dążyć do wypracowania jednolitego schematu przyszłych wspólnych działań. Powinien on zostać przedstawiony na piśmie w formie dokumentu stanowiącego podstawę decyzji o współpracy.

Szukamy odpowiedzi na pytania:

• czy mamy (zaproszeni liderzy, organizacje, instytucje) wspólne cele?
• jaką formę przybierze partnerstwo?
• jakie wspólne działania można prowadzić i jakie kroki należy podjąć w celu ich realizacji?
• w jaki sposób rozdzielone zostaną zadania i do czego zobowiążą się poszczególne strony?

Gdy wszyscy partnerzy godzą się na kształt przyszłej współpracy, może się ona rozpocząć

Należy zadbać o dobrą atmosferę spotkania. Trzeba mieć świadomość różnych oczekiwań czy zachowań uczestników. Należy dbać o odpowiednie dobieranie słów, nieużywanie skrótów, ostrożność w sposobie prezentowania problemu oraz doborze pierwszych osób, które będą zabierały głos. Należy także wysłuchać opinii wszystkich zainteresowanych. Każda koalicja rozwija się inaczej, a tempo pracy zależy od różnych czynników. Spotkania mogą być organizowane regularnie, ale zawsze należy je dostosować do potrzeb i możliwości grupy – partnerzy mogą potrzebować więcej czasu na przemyślenie kolejnych działań.

Koncentracja na konkretnym zagadnieniu

Ważne jest, by ustalić cel spotkania, do którego będziemy dążyć i starać się wybrać główny przedmiot, w który mogą się zaangażować partnerzy. Można też wybrać kilka i wyłonić potencjalnych liderów dla poszczególnych działań.

Na spotkaniu w jednej z dzielnic usłyszałam nie jeden pomysł na pożądaną zmianę, a kilka: ktoś chciał, by podjąć działania na rzecz seniorów, ktoś chciał organizacji festynów dzielnicowych, a inni mówili o możliwości wykorzystania potencjału dzielnicy, żeby zachęcać do aktywności sportowej mieszkańców. W tym przypadku trudno zachęcać grupę do realizacji naszych celów np. do pomocy potrzebującym. Cierpliwie pomagałam w powstawaniu klubu seniora i angażowałam się w inicjowanie festynów, dając sobie i innym przestrzeń do tego, byśmy się wzajemnie dobrze poznali, również w działaniu. Zachęceni sukcesem koalicjanci podejmowali później kolejne działania takie jak: organizacja ferii dla dzieci, powołanie świetlicy dla dzieci, powołanie punktu z dyżurami prawników, pedagogów, Policji czy też uruchomienie pomocy charytatywnej dla najuboższych mieszkańców.

Podjęcie działań

Należy podzielić pracę na mniejsze etapy, ponieważ regularne, szybkie i widoczne rezultaty podnoszą motywację. O rezultatach należy następnie informować partnerów, współpracowników i zwierzchników poszczególnych organizacji, aby czuli się uczestnika...