Grupy wsparcia dla rodziców i zajęcia grupowe rozwijające kompetencje rodzicielskie

Wsparcie psychopedagogiczne dla rodziców i wychowawców wydaje się potrzebne z kilku powodów. Po pierwsze, w postawach wychowawczych rodziców i opiekunów nierzadko obserwuje się krzywdzące przekonania rodzicielskie, jak również wyniesione z własnego dzieciństwa negatywne doświadczenia i traumy. Po drugie, świat społeczny, w którym rozwijają się dzieci i młodzież, ulega niekończącym się przemianom. W związku z tym przed opiekunami stawiane są nowe wyzwania i trudności, ale także nowe możliwości i narzędzia w formie wiedzy czy usług społecznych wspierających rodziców w prawidłowej realizacji funkcji opiekuńczo-wychowawczych: warsztaty kompetencji rodzicielskich, grupy wsparcia, usługa Asystenta Rodziny itp. Po trzecie, warto by rodzice, podnosili poziom własnych kompetencji rodzicielskich, jest fakt coraz bardziej złożonego obszaru rozmaitych zagrożeń i struktur społecznych, w których funkcjonują dzieci i młodzież. Wciąż powstają nowe subkultury, ryzyka związane z użytkowaniem internetu czy też pojawiają się kolejne szkodliwe substancje, większe możliwości krzywdzenia innych z wykorzystaniem technologii informacyjnych itp.
Rola rodzica w życiu dziecka jest złożona: opieka, wychowanie, inspirowanie dziecka i modelowanie właściwych postaw społecznych, czuwanie nad zdrowiem, rozwojem i bezpieczeństwem dziecka. Niski poziom kompetencji społecznych, w tym rodzicielskich, jest jednym z czynników ryzyka występowania konfliktów w rodzinie oraz stosowania w niej przemocy (Kadela, Kowalczyk 2013). Brak kompetencji rodzicielskich lub ich niski poziom może skutkować dla dziecka zaniedbaniami emocjonalnymi, które niekorzystnie wpływają na dalszy jego rozwój, relacje społeczne i poczucie własnej wartości, na poczucie bezpieczeństwa w interakcjach społecznych, zaufanie do siebie czy do innych. Niski poziom umiejętności rodzicielskich może skutkować również niskim poziomem kompetencji emocjonalnych i społecznych u dziecka. Doświadczenie pracy psychologa/psychoterapeuty niejednokrotnie pokazuje, że osoby wywodzące się z rodzin, w których nie rozmawiało się o uczuciach, nie potrafią tego robić w swoim dorosłym życiu. Co więcej, osoby te zapytane przez terapeutę o ich własne wartości, opinię, uczucia czy plany, często reagują zaskoczeniem i przeżywają trudność w konfrontowaniu się z nimi, nazywaniu ich oraz sygnalizowaniu najbliższemu otoczeniu.
Warto również pamiętać, że ofiarami agresji rówieśniczej są nierzadko dzieci pozbawione wsparcia emocjonalnego ze strony rodziców, opiekunów (Giza-Poleszczuk i in. 2011). Ten fakt wskazuje na istotną rolę rodziców oraz ich umiejętności w profilaktyce stawania się tak sprawcą, jak również ofiarą przemocy rwieśniczej. Dlatego warto te umiejętności rodziców kształtować i rozwijać, aby skutecznie pomóc dziecku poruszać się bezpiecznie w świecie społecznym (Rigby 2008).

Formy wspierania rodziców

Jedną z form wspierania rodziców w prawidłowym realizowaniu przez nich funkcji opiekuńczo-rodzicielskich są organizowane grupy wsparcia, adresowane przede wszystkim do rodziców przeżywających konkretne trudności opiekuńczo-wychowawcze, np. dla rodziców dziecka z niepełnosprawnością czy dla rodziców wychowujących dziecko w pojedynkę itp.
Inną usługą dedykowaną rodzicom są warsztaty kompetencji rodzicielskich. Udział w nich pozwala na omówienie ze specjalistami konkretnych sytuacji problemowych i praktyczne ćwiczenie niezbędnych dla prawidłowej realizacji funkcji opiekuńczo-rodzicielskich umiejętności z wykorzystaniem różnych metod i technik komunikowania się z dzieckiem, stawiania granic czy szeroko pojętej pracy nad własnym...