Żałoba nie jest procesem jednolicie uporządkowanym. Ludzkie reakcje są bardzo zróżnicowane. Okres żegnania się z osobą bliską jest procesem rozłożonym w czasie, który nie jest lekarstwem, a przestrzenią umożliwiającą żałobnikowi doświadczenie smutku, bólu i przejścia przez zmianę. Wszystkie odczucia pojawiające się w tym okresie są naturalne.
Autor: Urszula Struzikowska-Marynicz
Psycholog i socjolog z wykształcenia oraz pasji. Posiada doświadczenie w poradnictwie psychologicznym, pracy w obszarze pomocy społecznej i interwencji kryzysowej. Współpracuje z Ośrodkami Pomocy Społecznej, Podmiotami Edukacyjnymi i Mediami oraz badaczami, jest również autorką publikacji naukowej poświęconej problemowi przemocy w rodzinie, między innymi wokół której ogniskuje swoje zainteresowania zawodowe i aktywność.
Zarówno w ICD-11 oraz w DSM-5 współuzależnienie nie doczekało się odrębnej jednostki diagnostycznej. Jak zaznaczają Gibson i Donigian (1993), osoby cierpiące z powodu współuzależnienia często diagnozowane były jako klienci z osobowością zależną (Margasiński, 2011). W klasyfikacji ICD-10 objawy współuzależnienia odpowiadały zaburzeniom nerwicowym, związanym ze stresem i pod postacią somatyczną, w tym pod postacią reakcji na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne.
Rodzina ulega przemianom społecznym i nie przypomina już takiej struktury, w której dorastały poprzednie pokolenia, przekazujące określone dziedzictwo wychowawcze: wiedzę, przekonania, postawy, sposoby postępowania dorosłych z dziećmi i młodzieżą. Wiedza rozwija się wraz ze społeczeństwem, podobnie jak sposób wychowania, dlatego rodzicielstwa warto uczyć się, podążając za zmianami społecznymi, w których kontekście osadzeni są rodzice i dzieci.
Występowanie zachowań agresywnych w okresie budowania przez nastolatka jego autonomii jest naturalne, chociaż niepożądane. Wiąże się ono z procesem uczenia się reguł społecznych oraz testowania granic własnych i innych ludzi. Potrzeby są duże, a wiedza na temat sposobów zaspokajania tych potrzeb jeszcze niesatysfakcjonująca.
Przemoc jest zjawiskiem cyklicznym, zatacza koło. Jeśli osoba doświadczająca przemocy oraz osoba ją stosująca nie uświadomią sobie dynamiki własnych trudności oraz dynamiki samej relacji, która ich łączy, odtwarzają ten cykl.
Do niedawna panowało przekonanie, że zaburzenia osobowości mogą zostać rozpoznanie dopiero u pacjentów, którzy ukończyli 18. r.ż. Jednak pogląd ten dotyczył ostatecznego postawienia takiego rozpoznania, nie zaś obserwowania cech i trudności przejawianych przez dzieci i młodzież w okresie rozwojowym.
W dzisiejszych czasach terminy „psychopatia” i „socjopatia” traktowane są tożsamo i wkomponowane zostały w określenie „osobowości dyssocjalnej”.