Trauma

Wiele dzieci przeżywających uraz psychiczny charakteryzuje odporność, u wielu innych rozwijają się objawy pourazowe mające głęboki i długotrwały wpływ na zdrowie psychofizyczne i poczucie bezpieczeństwa. Wczesna diagnoza oraz interwencje terapeutyczne pomagają dzieciom uporać się z wieloma trudnościami, pozwalając na odnajdywanie sensu mimo urazu psychicznego. Praca z dziećmi i młodzieżą należy do szczególne odpowiedzialnych, wymagających i trudnych. Niejednokrotnie pracownicy placówek pomocowych, bywają jedynymi osobami widzącymi cierpienie i krzywdę dzieci. Warto zatem wiedzieć, jakie sygnały mogą świadczyć o traumatycznym doświadczeniu, jakie są możliwości pomocy czy kryteria diagnostyczne. Nie można zmienić przeszłości ani wymazać ran zaznanych w dzieciństwie, jednak przy użyciu odpowiednich technik, rozpoznaniu i interwencji, można zmniejszyć rozwój zespołu objawów pourazowych. Dzięki temu dziecko będzie miało szansę być zdolnym do kochania siebie i innych, mimo doświadczonych zranień, a traumatyczne doświadczenia dzieciństwa nie będą musiały pozostawać ukryte w nieświadomości. Trzeba pamiętać, że emocjonalny rozwój człowieka zależy od tego, w jaki sposób w najwcześniejszych momentach życia rodzice reagowali na potrzeby, komunikaty i jak na nie odpowiadali lub nie, ponieważ właśnie wtedy tworzą się podwaliny późniejszych tragedii i zranień wynikających z braku więzi. Z pomocą terapii można na nowo odkrywać swoją przeszłość, rozumieć i przeżywać uczucia, kochać to, co zasługuje na miłość i wyrażać szczery gniew wobec tego, co zastało bezpowrotnie utracone. 

Trauma 

Z gr. trauma to rana, przebijanie skóry, uszkodzenie powłoki cielesnej. Termin w medycynie oznacza uszkodzenie tkanek. Metaforycznie tego słowa używano już w początkach psychoanalizy, by wskazać, że umysł także może zostać zraniony i uszkodzony. Traumę definiują przytłaczające wydarzenia, które przekraczają granice stresu i związane są z nagłą konfrontacją ze śmiercią, zagrożeniem życia czy zagrożeniem integralności fizycznej i psychicznej i przynajmniej na krótki czas wywołują chaos we wszystkich obszarach życia. Trauma jest wydarzeniem obezwładniającym istniejące obrony przed lękiem w sposób, który potwierdza najgłębsze uniwersalne ludzkie bolączki. Aktywizowany lęk, trudny do wytrzymania, jest wynikiem działania stresorów o ekstremalnej sile, które są związane z zagrożeniem życia własnego czy bliskich. Ulegają wtedy załamaniu dotychczasowe sposoby radzenia sobie w życiu, przewidywalność świata oraz stabilność psychiczna. Zgodnie z klasyfikacją zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (DSM), traumę definiujemy jako:
„Bezpośrednie i osobiste doświadczenie zdarzenia, które wiąże się ze śmiercią albo poważnymi obrażeniami lub z groźbą śmierci albo poważnych obrażeń, lub z innym zagrożeniem dla integralności fizycznej innej osoby; z byciem świadkiem śmierci, obrażeń albo zagrożenia integralności fizycznej innej osoby lub z wiadomością o nagłej lub gwałtownej śmierci albo o poważnych obrażeniach, których doświadczył członek rodziny lub inna bliska osoba. Reakcja danej osoby na to zdarzenie musi się wiązać się z silnym strachem, poczuciem bezradności lub przerażeniem. W przypadku dzieci musi się wiązać z dezorganizacją zachowania lub pobudzeniem” (Zdankiewicz-Ścigała, 2017).
Trauma tworzy się jako odpowiedź psychiki na obezwładniające wydarzenia zewnętrzne, które są nie do zniesienia i odnosi się do wszystkich wydarzeń powodujących u dziecka psychiczny i fizyczny ból, cierpienie, które jest dla niego nie do zniesienia. Doświadczenie tego rodzaju niesie ze sobą obawę, że nastąpi całkowity rozpad i zniszczenie osobowości. Psychoanalityk Ge...