Praca z rodziną biologiczną dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej

Przeanalizujmy najpierw rzeczywistość, jaką tworzą akty prawne. Zgodnie z zapisami art. 15 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w przypadku, gdy dziecko już zostało umieszczone w pieczy zastępczej, do zadań asystenta rodziny pracującego z rodziną biologiczną należy opracowanie, we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej. Do planów pomocy dziecku umieszczonego w pieczy zastępczej powrócimy w dalszej części artykułu, ale zwracam uwagę na konieczność zbudowania wspólnie z rodziną i koordynatorem pieczy zastępczej planu mającego na celu umożliwienie powrotu dziecka z systemu pieczy zastępczej. Ponownie podkreślę, plany te mają być faktyczną szansą dla dziecka, a nie tylko wsparciem działań rodziny. Mam świadomość, że często rodzina nie zasługuje na powrót dziecka... i nie jest zainteresowania jego powrotem. 

Skupmy się jednak na sytuacji, w której istnieje realna szansa na stały powrót dziecka do rodziny i rodzina tego właśnie rozwiązania chce. Truizmem wartym powtarzania jest to, że pracę nad powrotem dziecka do rodziny należy rozpocząć jak najszybciej po jego odbiorze, najlepiej wtedy, gdy rodzina nie zdążyła się jeszcze pogodzić ze stratą dziecka. Im krótszy jest czas pomiędzy objęciem dziecka opieką zastępczą a rozpoczęciem reintegracji, tym większe są szanse na pozytywne zakończenie działań, czyli powrót dziecka do rodziny biologicznej.

Pierwszym etapem pracy z rodziną jest diagnoza jej sytuacji po wydarzeniu kryzysowym, jakim jest odbiór dziecka. Warto na początku skupić się na emocjach, jakie rodzina przeżywa. Sytuacja odbioru dziecka w dużej mierze jest sytuacją z zakresu interwencji kryzowej. Aby wesprzeć osoby mające pracować z rodzicami, których dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej, krótkie przypomnienie, o czym warto w takiej sytuacji pamiętać, szczególnie jeśli asystent czy pracownik socjalny nie mogą liczyć na szybkie wsparcie psychologa albo interwenta kryzowego.

Co robić?

• Przedstaw się i wyjaśnij swoją rolę, przede wszystkim pokaż, że jesteś tu nie tylko dla dziecka, ale również dla nich.
• Upewnij się, że osoby mają możliwości zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb (mają gdzie spać, co jeść) – należy pamiętać, że zabranie dziecka w wielu rodzinach wywołuje szok.
• Zadbaj o ustronne i komfortowe miejsce do rozmowy.

Czego nie robić?

• Nie udzielaj informacji niezgodnych z prawdą ani nie składaj obietnic, których nie możesz dotrzymać. Nie wolno na tym etapie mówić: „dziecko na pewno do Państwa wróci”. Można jednak dać nadzieję na takie rozwiązanie, wskazując jednocześnie na dwie rzeczy. Po pierwsze na to, jak wiele zależy od nich jako rodziców, a po drugie, że jako pracownik socjalny, asystent rodziny, dy...