Praca z osobą stosującą przemoc

Zdaniem psychologa Otwarty dostęp

Wedle Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) przemoc to celowe użycie siły fizycznej albo władzy przeciw drugiemu człowiekowi, sobie samemu lub grupie ludzi, prowadzące lub stwarzające ryzyko uszkodzenia ciała, śmierci, krzywdy psychicznej, nieprawidłowego rozwoju lub ubóstwa/deprywacji (WHO, 2002). Widzimy zatem rozpiętość tej definicji, która zawiera w sobie rozmaite rodzaje przemocy. Przemoc od agresji różni się tym, iż cechuje się działaniem przemyślanym, racjonalnym i intencjonalnym, a często także grupowym. Warto zadać sobie pytanie – w jaki sposób pracować z osobą, która przemoc stosuje?

Przemoc w rodzinie jest definiowana na wiele sposobów, traktować ją jednak można jako „zamierzone działania bądź rażące zaniedbania dokonywane przez jednego z członków rodziny przeciwko pozostałym, wykorzystujące istniejącą lub stworzoną przez okoliczności przewagę sił czy władzy i powodujące u ich ofiar szkody lub cierpienie, naruszające ich prawa i dobra osobiste, a w szczególności ich życie bądź zdrowie, zarówno fizyczne, jak i psychiczne” (Mellibruda, 2000).
Światowa Organizacja Zdrowia grupuje przemoc na różne formy, a mianowicie:

POLECAMY

  • przemoc fizyczna: intencjonalne zachowanie powodujące uszkodzenie ciała lub niosące takie ryzyko;
  • przemoc psychiczna: obejmująca zachowania wpływające na drugą osobę bez uszkodzenia ciała (ale często takowe poprzedzające) takie jak między innymi obrażanie, krytykowanie, osądzanie, wyśmiewanie, szantażowanie, izolowanie od bliskich itd.
  • przemoc seksualna: jakikolwiek akt seksualny, próba uzyskania aktu seksualnego, niechciane komentarze lub zaloty o charakterze seksualnym lub działania mające na celu handel o charakterze seksualnym lub w inny sposób skierowane przeciwko seksualności danej osoby;
  • zaniedbanie: niezaspokajanie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych członków rodziny, odnosi się głównie do dzieci, ale często także do osób z doświadczeniem niepełnosprawności czy seniorów;
  • przemoc materialna/ekonomiczna: używanie pieniędzy albo innych dóbr materialnych po to, aby uzależnić od siebie finansowo drugą osobę, np. warunkowe wydzielanie pieniędzy na funkcjonowanie rodziny.

Przemoc w pandemii

Światowa pandemia koronawirusa i przymusowa izolacja, z którą jest ona związana, zmusiła wiele osób do przebywania w zamknięciu wraz z osobami stosującymi przemoc, które być może przez to swego rodzaju odcięcie od świata zewnętrznego poczuły się pewniej w swoich działaniach. Dom, dla wielu osób synonim bezpieczeństwa i stabilizacji, dla osób doświadczających przemocy jest miejscem, w którym za zamkniętymi drzwiami stają się odbiorcami zachowań, o których często nikt inny nie wie. Dzieje się tak, ponieważ jest to przestrzeń, w której dynamika działania osoby stosującej przemoc wymyka się spod kontroli kogokolwiek spoza pary lub rodziny. W trakcie pandemii, wedle doniesień, nastąpił wzrost przemocy domowej nie tylko w Polsce, ale także np. w Brazylii – o ok. 40–50%; w jednym z hiszpańskich regionów rząd podał do wiadomości, że liczba zgłoszeń do telefonu zaufania wzrosła o 20% w ciągu pierwszych kilku dni przymusowej izolacji, a na Cyprze liczba połączeń z podobną infolinią wzrosła o 30% w tydzień po tym, jak kraj potwierdził swój pierwszy przypadek koronawirusa (Bradbury-Jones, Isham, 2020). Refuge, jedna z wiodących organizacji zajmujących się przemocą domową w Wielkiej Brytanii, poinformowała, że liczba telefonów do brytyjskiej linii pomocy ds. przemocy w rodzinie wzrosła o 25% w ciągu siedmiu dni od ogłoszenia przez rząd zaostrzenia środków dystansowania się społecznego (BBC, 2020). Pokazuje to paradoks pandemii, w której niektóre osoby, chroniąc się przed zarażeniem, są silniej narażone na doświadczanie przemocy. Warto odnieść się także do sytuacji w naszym kraju, kiedy w pewnym okresie izolacji społecznej rząd zadecydował, że młodzież do osiemnastego roku życia ni...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów



Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań czasopisma "Doradca w Pomocy Społecznej"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Pełen dostęp do archiwalnych numerów czasopisma w wersji elektronicznej
  • ...i wiele więcej!

Przypisy