Coaching zdrowia w nawrotach uzależnienia

Czym jest coaching zdrowia?

Chociaż zdefiniowanie zdrowia nie jest łatwym zadaniem, podjęła się tego Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization), stwierdzając, że zdrowie – to poczucie ogólnego dobrostanu, które obejmuje cztery sfery:

• zdrowie fizyczne (sprawność narządów, wydolność organizmu),
• zdrowie psychiczne (w tym zdrowie umysłowe, czyli zdolność do jasnego myślenia, oraz zdrowie emocjonalne, czyli umiejętność rozpoznawania i wyrażania emocji, a także radzenia sobie z nimi),
• zdrowie społeczne (umiejętność nawiązywania relacji, podtrzymywania ich i zakańczania oraz czerpania z nich satysfakcji),
• zdrowie duchowe (związane z poczuciem sensu istnienia oraz wewnętrznego spokoju, niekoniecznie połączone z wierzeniami i praktykami religijnymi). Coaching zdrowia jest zatem procesem, który pozwala klientowi spojrzeć na siebie pod kątem szeroko pojętych aktywności życiowych, przyjrzeć się własnemu funkcjonowaniu w sferze fizycznej, psychicznej, społecznej oraz duchowej, określić mechanizmy, które służą zdrowieniu, a także zmienić szkodliwe nawyki (zarówno myślowe, jak i te dotyczące codziennego funkcjonowania) na nawyki wspierające ogólny dobrostan. W powyższej definicji celowo użyłam słowa „klient”, a nie „klient”, ponieważ coaching z założenia dotyczy ludzi zdrowych. 

Co to oznacza dla terapeutów uzależnień?

• Przede wszystkim coaching powinien mieć miejsce na tym etapie leczenia, na którym nie występują ostre objawy uzależnienia (czyli np. częste głody), a abstynencja jest w miarę ustabilizowana – osobiście sięgam po coaching nie wcześniej niż po roku terapii uzależnień nieprzerwanej złamaniem abstynencji.
• W relacji terapeuta – klient często zakłada się zależność, „ekspercką” pozycję jednej ze stron. W coachingu natomiast relacja jest oparta na partnerstwie (podobną postawę przyjmują np. terapeuci pracujący w nurcie dialogu motywującego) i na założeniu, że w gabinecie spotyka się dwóch ekspertów: jeden od rozumienia procesu zmiany, drugi – od samego siebie. Terapeuta w roli coacha nie może uznać, że wie lepiej od klienta, dokąd ten drugi ma dojść. Na tym etapie to klient określa cel zmiany, natomiast zadaniem coacha jest urealnianie celów, odkrywanie przeszkód (często nieuświadomionych przez klienta) w drodze do celu i wydobywanie motywacji oraz zasobów, dzięki którym cel zostanie osiągnięty.

Czym jest nawrót w leczeniu uzależnienia?

Zdefiniowanie nawrotu uzależnienia również nie jest łatwą sprawą, a różne rozumienie tego zjawiska odzwierciedla się w mnogości jego definicji. Często jednak mówi się, że jest to proces, który przebiega stopniowo i może prowadzić do rozpoczęcia ponownego zażywania substancji (lub angażowania się w problemowe zachowanie w wypadku uzależnień czynnościowych).