14 sierpnia br. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Celem nowelizacji, jak wynika z jej uzasadnienia, jest m.in. ograniczenie skali nieprawidłowości w placówkach zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, a co za tym idzie – zwiększenie poczucia bezpieczeństwa osób starszych i niepełnosprawnych przebywających w tych placówkach, poprawę skuteczności stosowania sankcji nakładanych na podmioty prowadzące placówki bez zezwolenia oraz poprawę warunków pobytu osób przebywających w legalnie działających placówkach całodobowej opieki.
Zmianie ulegają również zasady uzyskiwania zezwolenia na prowadzenie tych placówek, przez złagodzenie niektórych standardów, oraz doprecyzowanie przepisów dotyczących dokumentów wymaganych przy wniosku o uzyskanie zezwolenia.
Nowelizacja zawiera także regulacje dotyczące zasady pobytu w placówkach i zasady ich opuszczania przez osoby, do których ma zastosowanie ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego.
Ponadto, wprowadzono regulacje w zakresie ograniczenia samodzielnego opuszczania terenu domów pomocy społecznej oraz placówek przez ich mieszkańców będących osobami z zaburzeniami psychicznymi. Co do zasady, mieszkańom należy zapewnić możliwość samodecydowania o wyjściach poza teren placówki, a jedyną obiektywną przeszkodą korzystania z takiej swobody może być ich zły stan zdrowia, potwierdzony zaświadczeniem lekarza. Ograniczenie takie jest – zdaniem ustawodawcy – niezbędne w sytuacji, gdy wyjście poza teren domu lub placówki całodobowej opieki mogłoby poważnie zagrozić zdrowiu lub życiu mieszkańca domu lub placówki całodobowej opieki, z uwagi na jego chorobę psychiczną lub upośledzenie umysłowe (na przykład mieszkaniec z amnezją lub nieznający swoich danych osobowych). Mieszkaniec taki będzie mógł opuścić teren placówki wraz z pracownikiem domu, osobą bliską albo opiekunem prawnym.
Kluczowe – z punktu widzenia OPS-ów – są jednak te przepisy nowelizacji, które dotyczą zmian przede wszystkim w zakresie ustalania odpłatności za pobyt mieszkańca w DPS.
POLECAMY
Zmiany w postępowaniu w sprawie ustalenia odpłatności za pobyt mieszkańca w DPS
To chyba najważniejsza dla OPS-ów zmiana, którą niesie za sobą nowelizacja ustawy o pomocy społecznej. W moim odczuciu – zmiana na lepsze, albowiem wprowadzone zostały przepisy doprecyzowujące zasady ustalania odpłatności, przede wszystkim w odniesieniu do członków rodziny osoby umieszczonej w DPS.
O tym, jak trudno było – w dotychczasowym stanie prawnym – ustalić odpłatność członków rodziny, wie każdy, kto miał okazję w takim postępowaniu uczestniczyć. Cedowanie na gminy obowiązku zapewnienia opieki osobie zależnej przez członków jej rodziny, niejednokrotnie brak wiedzy, że pobyt osoby w DPS ma charakter odpłatny, unikanie ustalenia sytuacji dochodowej osób z mocy ustawy zobowiązanych do ponoszenia tej odpłatności to najczęściej występujące problemy, których konsekwencją było prowadzenie długotrwałych postępowań przez OPS-y. Dodatkowo niejednolita li...
