Depresja u osoby starszej oraz współwystępujące zaburzenia organiczne

Kryteria diagnostyczne i rozpoznanie

Prawidłowe rozpoznanie depresji wieku podeszłego utrudnia kilka czynników. Jednym z nich jest nieadekwatność kryteriów diagnostycznych (zarówno ICD-10, jak i DSM-5) do osób starszych. Według obowiązujących systemów klasyfikacji objawem definicyjnym depresji jest obniżony nastrój i utrata zainteresowań. Natomiast u seniorów bardzo często dominują objawy dodatkowe, takie jak:

• brak energii,
• spowolnienie psychomotoryczne,
• apatia,
• skargi na stan somatyczny,
• nadmierne zamartwianie się,
• trudności ze snem.

 

Ważne Taka maskowana depresja określana jest w literaturze jako depresja bez smutku albo syndrom wyczerpania (Adams, 2001; Burrows, Morris, Simon, Hirdes, i Phillips, 2000; Berkman i in., 1986). Współwystępujące choroby somatyczne także utrudniają prawidłową diagnozę depresji u seniorów, a przyjmowane leki (głównie te obniżające ciśnienie oraz leki stosowane w chorobach nowotworowych) mogą powo- dować depresję jatrogenną (Parnowski, 2005). Bardzo ważne jest prawidłowe różnicowanie depresji i zaburzeń poznaw- czych. Dotychczasowe badania wskazują na dwukierunkowy związek de- presji i otępienia. U osób starszych obserwuje się tzw. depresyjny zespół dysfunkcji wykonawczych (ang. depression executive dysfunction syndrome of late life – DED), który występuje niezależnie od depresji i nie odpowiada na leczenie lekami przeciwdepresyjnymi (Domańska, 2018).

Ponadto u osób starszych można wyszczególnić różne rodzaje depresji ze względu na czynniki powodujące depresję:

• Depresja naczyniowa – spowodowana chorobą naczyń mózgowych. Takie uszkodzenia mogą mieć różne lokalizacje, a tym samym dawać różne objawy, co powoduje niejednolity obraz depresji (Parnowski, 2005; Barcikowska, 2018).
• Depresja poudarowa – której objawy w znacznym stopniu są zbliżone do skutków udaru. Za cechę de...