Charakterystyka procesów emocjonalnych u osób z niepełnosprawnością intelektualną

Emocje osób z niepełnosprawnością intelektualną

Emocje osób z niepełnosprawnością intelektualną wymagają szczególnej uwagi. Wynika to z różnic w ich doświadczaniu (w zależności od stopnia niepełnosprawności) w porównaniu do populacji ogólnej oraz z faktu, że obszar ten jest trudny do eksploracji ze względu na ograniczone zdolności komunikacyjne osób z niepełnosprawnością intelektualną.
Emocje pozwalają jednostce na wyrażenie swojego ja, zainicjowanie i podtrzymanie kontaktu, stanowią także reakcję organizmu na potrzeby fizjologiczne czy psychologiczne. 
Traktując emocje jako konstrukt społeczny, należy podkreślić następujące kwestie:

• Emocje są odpowiedzią na bodźce dochodzące z otoczenia społecznego.
• Komunikowanie się za pomocą emocji podlega społecznemu kształtowaniu w toku ,,społecznego treningu” zarówno w dziedzinie wyrażania (dyscyplinowania, uczenia), jak i rozumienia/dekodowania (odczytywania, rozumienia). 
• Formułowanie i okazywanie emocji to praktyka uspołeczniająca, ukorzeniającą osoby niepełnosprawne intelektualnie w określonej zbiorowości (Nosal, Zaręba, 2016, 202).
• Rozwój procesów emocjonalnych osób z niepełnosprawnością intelektualną zależy od wielu czynników. Graficznie zaprezentowano je na rycinie 1.
   

Specyfika funkcjonowania emocjonalnego z uwzględnieniem stopnia niepełnosprawności

Różnice funkcjonowania emocjonalnego w zależności od stopnia niepełnosprawności intelektualnej uzasadniają odmienności charakterystyczne dla sfery poznawczej (m.in. umiejętności komunikacyjnych, stopnia rozumienia pojęć abstrakcyjnych, pamięci krótkotrwałej), sfery społecznej (głównie interakcji społecznych) oraz sfery praktycznej (m.in. stopnia zależności od innych). Dostępne badania wykazują również, że osoby z niepełnosprawnością intelektualną m...