Wypalenie zawodowe – diagnoza i profilaktyka zjawiska

Wieloaspektowe przeciążenie zadaniami i sytuacjami związanymi z pracą zawodową może nieść za sobą wiele negatywnych konsekwencji. Jedną z nich jest zagrożenie wystąpienia wypalenia zawodowego. Zjawisko to może dotknąć każdego pracownika, niezależnie od branży czy stanowiska.

Szczególnie narażone na wystąpienie wypalenia zawodowego są osoby, które doświadczają w pracy silnego stresu bądź ich zasoby osobiste są niewystarczające, aby radzić sobie z zawodowymi stresorami.

Modele wypalenia zawodowego

Początki zainteresowania zjawiskiem wypalenia zawodowego z perspektywy zarówno badawczej, jak i praktycznej sięgają lat 70. XX wieku. Syndrom wypalenia zawodowego został wówczas opisany przez psychiatrę J.H. Freudenberga jako poczucie psychicznego i fizycznego wyczerpania, cyniczne podejście do życia, skłonność do irytacji, zniecierpliwienie, ale także tendencja do społecznego izolowania się przez pracownika oraz trudność ze skutecznym regulowaniem emocji.

Jedną z najbardziej znanych współcześnie i chętnie cytowanych definicji wypalenia zawodowego zaproponowała Ch. Maslach, która wskazała, że jest to „psychologiczny zespół wyczerpania emocjonalnego, depersonalizacji oraz obniżonego poczucia dokonań osobistych, który może wystąpić u osób pracujących z innymi ludźmi w pewien określony sposób” (Maslach 2000). W swoim modelu Ch. Maslach określiła trzy kategorie wypalenia zawodowego:

1. emocjonalne wyczerpanie, które wiąże się odczuwaniem przeciążenia, wyeksploatowania czy odpływu sił,
2. depersonalizacja,...